Norma ISO 38200:2018 Łańcuch pochodzenia drewna i produktów drewnopochodnych – wspiera odpowiedzialne wykorzystanie drewna.
Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ang. International Organization for Standardization-ISO) opublikowała 30 października nową normę nad którą pracowano już od kilku lat. Została stworzona przez Komitet Techniczny ISO/PC 287, Łańcuch pochodzenia drewna i produktów drewnopochodnych. Dr Jorge E. R. Cajazeira, przewodniczący komitetu technicznego ISO, powiedział, że ISO 38200 “pomoże nabywcom śledzić drewno z różnych źródeł, pomagając w ten sposób uniknąć wprowadzania drewna z nielegalnych źródeł do łańcucha dostaw”.
Zanim norma powstała pojawiało się wiele pytań, jak na przykład zadane na FSC General Assembly 2014 w Seville, Hiszpania „Dlaczego? Istnieją już dwa dobrze ugruntowane systemy leśne, z których każdy ma swój własny system nadzoru łańcucha dostaw: FSC (ang. Forest Stewardship Council ) oraz PEFC (ang. Programme for the Endorsement of Forest Certification). Wiele firm posiada podwójną certyfikację, czy kolejny system to nie o jeden system za dużo?” Według głównego rzecznika prasowego FSC Johna Honteleza, ISO wyjaśniło swoje posunięcie jako chęć obniżenia kosztów certyfikacji dla firm. Nie podano jednak żadnych szczegółów dotyczących wielkości obniżenia kosztów. Równocześnie delegaci FSC wątpili, czy inicjatywa ISO stanowi zagrożenie dla FSC, ponieważ uważali, że branża potrzebuje marki i logo FSC i, że to do FSC ostatecznie będzie należało podjęcie decyzji, czy norma ISO 38200 będzie odgrywała dużą rolę dla posiadaczy certyfikatu FSC.
Organizacje FSC i PEFC łącznie posiadają 98% certyfikatów łańcucha pochodzenia produktów na świecie. Obie mają te same cele, ale różne struktury. PEFC określa siebie jako międzynarodową organizację zajmującą się promowaniem zrównoważonej gospodarki leśnej poprzez niezależną certyfikację zewnętrzną. PEFC nie jest jednostką normalizacyjną, lecz systemem wzajemnego uznawania. FSC jest natomiast globalnym system certyfikacji oraz organizacją która wyznacza standardy dla odpowiedzialnej gospodarki leśnej. Organizacje zaraz po rozpoczęciu prac nad nową normą ISO stwierdziły, że nie wniesie ona żadnej wartości na rynek i że nie będzie konkurować z ich usługami. Później natomiast zdały sobie sprawę, że posiadanie standardu ISO popierającego ich pracę będzie pozytywnym aspektem i postanowiły być w stałym kontakcie z komitetem ISO aby pomóc rozwijać rodzący się pomysł.
W fazie końcowej tworzenia norma określała wymagania dla łańcucha pochodzenia dla drewna, produktów drewnopochodnych, korka i innych materiałów takich jak bambus. Potencjalnie oznaczało to, że w grze certyfikacji będzie więcej graczy, którzy mogą walczyć o rynek certyfikacji. Jednak równie prawdopodobne było to, że powstanie nowej normy wzmocni pozycję obecnych uczestników rynku, którzy zaczęli się zmieniać, aby zagwarantować, że ich systemy będą zgodne z normą ISO 38200.
Jak wygląda sytuacja dziś? Nowa norma ISO dostarcza konsumentom informacji na temat pochodzenia drewna w kupowanych przez nich produktach. Zapewnia ona wspólne ramy certyfikacji i umożliwia uczestnikom łańcucha dostaw drewna mówienie tym samym językiem. Nie dotyczy zarządzania lasami. Pozwala użytkownikom określić, czy materiał jest:
- Zweryfikowany – istnieją dowody, potwierdzające że materiał spełnia wymagania systemu należytej staranności
- Zgodny – spełnia ogólnodostępne wymagania wyznaczone przez organizacje
- Certyfikowany – spełnia wymagania określonego systemu certyfikacji
- Zrecyklingowany – jeśli został odzyskany lub w jakiś inny sposób pozyskany z odpadów.
Przy wielu podmiotach zaangażowanych w łańcuch pochodzenia produktu i przy wielu różnych rodzajach drewna śledzenie wyrobu aż do pochodzenia z legalnych źródeł jest złożone. W identyfikacji może pomóc solidna metoda śledzenia pochodzenia produktu opisana w nowej, ale kolejnej już normie.
Przedsiębiorstwa będą mogły faworyzować drewno pochodzące z legalnych źródeł, umożliwiając w ten sposób rozwój przemysłu, zaś konsumenci, u których wzrosła świadomość, będą mogli świadomie wybierać produkty, na których zaznaczone będzie źródło drewna, co prawdopodobnie zwiększy dochody firm, które na certyfikację ISO 38200 się zdecydują.